ضعف (فقه)ضعف به دو معنای ناتوانی جسمی و از حالات حدیث به لحاظ سند (حدیث ضعیف) می‌باشد. از ضعف به معنای نخست در باب‌های صلات ، صوم ، حج ، جهاد و حدود سخن گفته‌اند. ۱ - در باب صلاتمستحب است امام جماعت حال ضعیف‌ترین مأمومان را در نظر بگیرد و از نظر اختصار و تفصیل متناسب با توان آنان نماز بگزارد. [۱]
توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۸۰۳.
۲ - در باب صومخون گرفتن از بدن از طریق حجامت و مانند آن و نیز حمام کردن برای روزه‌دار در صورتی که موجب ضعف وی گردد، مکروه است. روزه گرفتن در روز عرفه چنانچه موجب ناتوانی در دعا گردد، مکروه است. روزه دار نمی‌تواند به خاطر ضعف روزه را افطار کند؛ اما اگر ضعف او به اندازه‌ای است که بر حسب عادت قابل تحمل نیست و یا تحملش بسیار دشوار است، می‌تواند افطار کند. [۵]
توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۸۹۵.
۳ - در باب حجچنانچه پیاده رفتن به حج موجب ضعف در به جا آوردن مناسک حج گردد، سواره رفتن افضل است. مقدار واجب در وقوف مشعر از طلوع فجر روز عید قربان تا طلوع خورشید است؛ از این رو، خروج از مشعر پیش از طلوع فجر جایز نیست، مگر برای زن‌ها، بچه‌ها، پیران، بیماران و افراد ناتوان. ۴ - در باب جهاداز وظایف حاکم اسلامی ، وارسی اسب‌های رزمندگان هنگام جنگ و جلوگیری از شرکت اسب‌های دست و پا شکسته، پیر، لاغر و ضعیفی است که توان جنگیدن بر آن‌ها نیست. در صورت شرکت چنین اسب‌هایی در جنگ آیا سهمی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود یا نه؟ مسئله اختلافی است. ۵ - در باب حدوددر اجرای حدّ تازیانه حال بیمار و ناتوان رعایت می‌گردد و تا برطرف شدن بیماری و ناتوانی جسمی صبر می‌شود؛ لیکن چنانچه مصلحت در تعجیلِ اجرای حد باشد، به تعداد تازیانه از شاخه‌های نازک درخت جمع آوری و یکباره بر او زده می‌شود. ۶ - پانویس
۷ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۱۴۷. |